14 dic 2008

CONOCIENDO UN POCO MÁS SOBRE LA SUBCUENCA DEL RÍO SASLE

Vamos a conocer un poco de la zona del proyecto que comenzó en este año 2008, en las comunidades de los Horcones y Sasle, de la Subcuenca del río Sasle, donde nuestras flamantes PCRs han estado estos dos últimos meses y ya se despiden (de momento). Espero que lo pasarais bien y sobre todo que cumplierais el principal objetivo del PCR, que es precisamente conocer la realidad.

Hay dos caminos desde Jinotega para ir a las comunidades de los Horcones y El Sasle. Uno es más largo y pasa por carreteras buenas rodeando la cuenca por detrás hasta llegar a la comunidad de los Horcones. Otro es atravesando el río San Gabriel por un puente que cuando llueve suele inundarse. Esta segunda carretera es más peligrosa sobre todo en época de lluvias.

Una de las actividades es la construcción de cocinas mejoradas en las comunidades de Los Horcones y Sasle. En la comunidad de Los Horcones 31 familias han sido beneficiarias de las cocinas mejoradas por otra institución, pero no ha podido dar un buen seguimiento a las mismas.

La mayoría ( 80%) del area de la comunidad de Los Horcones pertenece a una hacienda cafetalera y además tiene ganado vacuno solo para leche (ver foto de abajo).
La idea es mantener informado de las actividades del proyecto al propietario de estas fincas ya que ocupa en gran medida la parte media de la microcuenca. Además de realizar reuniones para concienciarlo en las medidas para la protección de la microcuenca.

De la evolución del proyecto ya se ha podido ir viendo cosas en la etiqueta correspondiente de este blog, y lo que queda, ya que se está en proceso de "aterrizaje" de la segunda parte del programa. Mientras tanto, algunas fotos de la cuenca:

Parte alta de la cuenca del Río Sasle, con zonas deforestadas por el avance de la frontera agrícola

Parte media de la cuenca, con cafetales y zonas agrícolas, que generan contaminación orgánica (aguas mieles y cascarilla del café), y por agroquímicos


Parte baja de la subcuenca del río Sasle: prolongación de las zonas agrícolas en el valle fluvial y desembocadura en el Río San Gabriel

10 dic 2008

Enquisas Cociñas Melloradas e Biodixestores

En relación ao proxecto: "Apoio a productores para a realización de boas prácticas agrosilvopastorais e redución de áreas degradadas en catro comunidades da parte alta da subconca do rio Viejo (Jinotega, Nicaragua)". Proxecto xa finalizado e do que falou Agustín ampliamente (parte de biodixestores) noutras entradas no blog.

Biodixestor

Cociña de gas

Fai uns días realizamos unhas enquisas sobre biodixestores e cociñas melloradas nas comunidades de La Colmena, San Ramón, Boniche e La Breiera coa fin de facer un seguimento e ver o estado e uso destas.
Visitamos a 22 beneficiarios (dun total de 60), todos con cociña mellorada e 12 deles tamén con biodixestor.

Todos os beneficiarios están dacordo en que as novas cociñas son mellores que as tradicionais, coinciden no aforro de leña (que se reduciu á metade co cal o tempo adicado á recollida tamén é menor), na mellora da súa saúde debido á disminución de fume dentro da casa e en que se cociña máis rápido porque garda máis a calor.


Cociña mellorada

As cociñas tradicionais tiráronse para construir as novas, pero nun par de casas seguen tendo as dúas, nunha emprégana para cociñar nacatamal (comida típica nica que se fai con fariña de millo e leva carne de porco, arroz, papa... todo envolto en folla de plátano, boísimo!) e noutra para todo, pois é da que fan uso. No segundo caso deixouse a vella cociña porque teñen mozos traballando e teñen que cociñar para moita xente.
A instalación do biodixestor implica tamén a construción dunha cociña de gas para o aproveitamento do biogás producido na fermentación anaerobia.
Tódalas casas visitadas tiñan gas nas súas cociñas e cunha boa chama, a excepción dunha, que ten o biodixestor parado.
A principal alimentación do biodixestor consiste en esterco de res. Para iniciar o seu funcionamento a maioría mezclárono con melaza, máis algún segue a facelo porque di que senón o rendemento é baixo.
A media de horas de gas que proporciona é de 3,5 ao día, cunha alimentación de 1 bidón por día (20 l) e unha obtención de abono de 1 balde cada 8 días. Este bioabono emprégano para o cultivo de café, frijoles, millo, papa... os principais cultivos na zona.
A cociña de gas emprégana principalmente para quentar leite, fritir, cocer ovos... para peroles pequenos, mentres que na de leña cocen os frijoles, nesquizan o millo, ...


Saída de bioabono do biodixestor


Un ano despois de que rematara o proxecto puidemos comprobar como a xente, en xeral, está contenta e sí fai un correcto uso das cociñas, para poder así, pouco a pouco, acadar melloras no seu dia a dia.

2 dic 2008

Unha semaniña ruteando

E marchamos coñecer un pouquiño máis de Nicaragua, esta vez ata o Sur do lago Cocibolca, ata Solentiname, e incluso baixamos un pouquiño máis, á reserva natural de Los Guatuzos, na fronteira con Costa Rica.
Para coñecer Nicaragua necesítase tempo pois o transporte é lento e neste caso non hai tódolos días pero vaias onde vaias sempre merece a pena.
Despois de facer unha paradiña na fermosa Granada agarramos o Ferri para San Carlos, nada menos que 16 horas de viaxe!

Vistas dende o campanario da catedral de Granada
Rúa La Calzada,especialmente turística

Cargamento de plátanos no ferri en Ometepe
E de San Carlos ao arquipélago de Solentiname “lugar de hospedaxe”, formado por 36 illas das que coñecimos dúas, Mancarrón e San Fernando. Nos anos 60 o poeta Ernesto Cardenal promoveu unha forma de organización de tipo comunitaria e contido cristiano revolucionario, baseando a súa doutrina na igualdade social. Aquí foi composta a Misa Campesina Nicaragüense de Carlos Mejía Godoy.


Igrexa Nuestra Señora de Solentiname (illa de Mancarrón) con tradicionais debuxos ao estilo primitivista.


Solentiname é o berce do “arte primitivista”, pinturas ao óleo e tallas en madeira de balsa, actividade que se iniciou nos anos 70 trala chegada de Ernesto Cardenal e que supón, xunto co turismo, unha das maiores fontes de ingreso e ocupación dos habitantes do arquipélago.


Obtención da madeira de balsa e tallado da mesma

Lixado


Pintado

É un bo lugar para disfrutar da natureza, unha chea de aves, das que puidemos ver oropéndolas, garzas, garza tigre, ibis branco, martin pescador, águia pescadora, colibrí... mamíferos como mono congo e mono cara branca, reptiles como a tartaruga ñoca, anfibios e peixes (próxima entrada adicada a flora e fauna!)

Tartaruga ñoca

Con tanta fauna (cocodrilos e tiburóns incluidos, dos que nos falaron pero non chegamos a ver) démonos un baño fugaz nas augas do lago, que de relaxante tivo pouco pensando na vida nas profundidades.
Un conselliño, se viaxades ata Solentiname ide polo menos nun grupo de 6 persoas porque as pangas son moi caras para moverse e coñecer outras illas.


Posta de sol dende a illa de San Fernando

Na viaxe de volta a San Carlos aproveitamos para visitar o Refuxio de vida silvestre Los Guatuzos cun Centro Ecolóxico á beira do río Papaturro, que conta cun viveiro de caimáns e cocodrilo americano e outro de tartaruga ñoca, ademais dun orquidiario con 100 especies distintas. Aquí de novo puidemos observar diferentes animais como un paxaro carpinteiro, un par de garrobos, iguanas, ...


Caimán, que non crocodilo!

E despois de tanta natureza rematamos en Masaya, no seu mercado... de onde saímos cargadas de máis,impresionadas de tanta comida, artesanía e bullicio do xentío. O domingo, despois de visitar os volcáns Nindirí e Masaya e a cova de Tzinancanosto (túneis de lava formados por antigas erupcións), un taxista quixo que coñeceramos Tipitapa, augas termais con sauna natural e masaxista, unha fin de viaxe de conto!

Mercado de Masaya


Cráter do volcán Nindirí

O máis enriquecedor de todo é coñecer xente e escoitar o que teñen ou queren contar, as duras historias sobre a guerra, o traballo infantil, as dificultades de moitos e moitas para poder seguir ahí... tódalas persoas que fomos atopando polo camiño fixéronnos pasar os mellores momentos: a bibliotecaria de San Carlos, Elena Pineda en Solentiname, Andreas de “vaguito” coma nós, Dyango cos seus boleros e rancheras no parque de Masaya, Jorge Luis coas súas conversas, Ricardo no taxi... e incontables persoas nos transportes varios.
Recordarémosvos e estaredes con nós...