31 oct 2008

Dende a cidade das brumas

Esta semana foi de traballo tranquilo. Toda ela na oficina excepto un día no meu caso (Sabela). O martes fun a Sasle con Silvio e con Reynaldo, a comezar o plan de manexo coa familia de Doña Marcia. Reynaldo é o coordinador e foi para supervisar e comprobar como se está procedendo. Esta familia ten instalada xa a súa cociña, coa cal están moi contentos (aquí vai o vídeo!).

"Como podeis ver el impacto en las cocinas mejoradas en la zona de influencia, es fantastico, porque los beneficiarios estan gozando ya del beneficio de lo que son buenas practicas, tanto en el consumo de leña, como en la reduccion de la contaminacion de sus hogares, a como podemos escuchar en la entrevista, ya existe entusiasmo por los beneficiarios que ya han recibido el rubro de cocinas, lo que nos alegra en gran manera, porque ya son varios los hogares que hoy piensan de manera diferente, y los logros son muchos como la reduccion en el consumo de leña, ya que segun datos suministrados por la beneficiaria esta manifiesta que hoy consume a menos un 50 % en el consumo actual, sin mencionar que estas pequeña familias tienen menos contaminacion de humo, la contaminacion en estos hogares se vuelve un problema de salud, sobre todo para los niños pequeños que son los mas perjudicados por las enfermedades respiratorias, en gran medida por la cercania de los hogares hacia los cuartos o dormitorios, por tanto, nos queda el reto como proyecto de construir las restantes, para que el impacto en zona del mismo se dimensione y podamos obtener mayores resultados en la micro cuenca"(Reynaldo)

Estivemos alí todo o día e foi moi interesante porque ademais de falar eles foron pasando por alí distintos veciños que tamén opinaban. A extensión é dunhas 5 mazás (1mazá é máis ou menos como 1 ha), así que xa teñen posibilidade de diversificar un pouco a súa producción. O que acontece é que utilizan bastantes productos químicos para o control de plagas e enfermidades e para fertilizar a terra, o cal lles ocasiona moitos gastos, sobre todo nos dous últimos anos que os prezos chegaron a multiplicarse por 5 coa subida do petróleo (que aquí, en Nicaragua, todavía non baixou).

Usando a "coba" (instrumento utilizado para a semente ao "espeque")


Chegamos de volta ás 6 da noite, con traballo aínda pendente. Silvio e Reynaldo volveron ó día seguinte, pero eu quedei para ir con Raquel a unha renión na Cuculmeca, organización na que se fixo outro proxecto e ó que agora queremos ir para facer unhas enquisas. Por fin conseguimos coincidir en espacio e tempo para descubrir as fantásticas instalacións da Cuculmeca e coordinarnos para ir á comunidades na próxima semana (esperamos que así sexa!!!). A reunión foi curta pero productiva, e “escapei” así da aventura de Silvio en Sasle, quen non conseguiu encender a moto e tivo que volver facendo “raid”, como din aquí (é dicir, facendo dedo).

Isto foi despois do xoves de "vertebración", no que fomos con xente de ISF-ApD e da "Cucul" ó Roca Rancho e ó Conceptos Bar, ambos con música en directo(podedes ver nas fotos que é a mellor forma de comezar todo:)).








Onte e hoxe a cousa estivo máis animada na oficina, xa que viñeron dous técnicos de Fider-Estelí para dar unha capacitación en GPS e Arcview, necesaria para a elaboración completa dos plans de manexo. Esperamos, con isto, avanzar algo máis nas próximas semanas.

Á noite pensabamos volver saír (o xoves é o día de festa en Jinotega, porque hai moita xente que vén de fóra a traballar e na fin de semana xa non están) pero Raquelilla púxose mala de novo, e eu decidín quedar co ela.

Así que, polo de pronto, o fin de semana avecínase gris, chuvioso e ventoso, protexidas do frío na casa, non tan diferente dun fin de semana de novembro en Compostela.

Dende a cidade das brumas,

Sabela

29 oct 2008

Potosí,sitio distinto

Esta fin de semana pasámola en Cosigüina, península onde se atopa o volcán do mesmo nome. A viaxe foi toda unha odisea pois o tramo de estrada final está bastante mal e cheo de charcos, e como non, alí quedou o autobús, no medio dun charco, o que fixo que chegaramos a Potosí bastante tarde, xa de noite, con tormenta e por último sen electricidade, cousa que se arranxou cunha veliña. Dicir que aínda así, foi unha viaxe divertida porque a xente alí é realmente simpática e os vaciles foron constantes, moi “bo rollito”.



Estivemos en Potosí e dende alí subimos ao volcán Cosigüina, frente ao golfo de Fonseca formado por El Salvador, Honduras e Nicaragua, unhas vistas impresionantes. Este volcán tivo unha espectacular erupción no 1835, na actualidade é un volcán durmido e no seu cráter pode verse unha lagoa.



Aquí podedes ver que o camiño, aínda que longo, merece moito a pena, porque encontras lugares espectaculares coma este, cunha árbore chamada "chilamate"



Ese mesmo día pola tarde fomos á praia situada na comunidade de El Rosario, onde hai un criadero de tartarugas e tivemos a sorte de ver como soltaban varias delas que naceran unhas dez horas antes, podédelo ver no video!

Á volta fixemos unha visita a Managua, onde vimos a vella Catedral (pechada ao público por risco de derrumbe debido ao terremoto do 72), o rehabilitado Palacio da Cultura, o Palacio Presidencial (na praza da Revolución, actualmente da República), o Teatro Nacional Rubén Darío, o Malecón... todo isto despois dunha boa comida na compaña de “Victoria” na Casa dos Mejía Godoy.


Bicos para todos dende a "xeada" Jinotega,

Raquel e Sabela


22 oct 2008

Mans á obra!

Unha semana máis aquí estamos comentando as nosas aventuras pola linda Nicaragua.


A semana pasada asistimos á capacitación dos 20 beneficiarios que faltaban na parte de Sasle, 4 horas de charla con refrixerio incluido. A asistencia foi bastante boa, 19 de 20, e cun número importante de mulleres, moitas delas cos rapaces. Falouse da deforestación, dos viveiros,do manexo dos cultivos, do mantemento e conservación da conca do Apanás, onde está a microconca do Sasle...Aquí podedes ver o moito que traballamos!

O venres e sábado fíxose o reparto de árbores frutais e aramio para cercalas. Podedes pensar que é moito tempo para tan poucas prantas, pero é que aquí as cousas hai que facelas con calma, porque sempre hai algún que outro imprevisto: o camión contratado marchou para outro traballo e veu un máis pequeno, polo que tivemos que ir dous días en lugar de un; no medio do camiño “ponchó la moto" e sorte que estaba o camión para traernos de volta,

e o sábado houbo que facer uso dos bois para sacalo da lama!


Esta semana estamos a facer traballo na oficina, plans de manexo de fincas cos datos recollidos en campo e preparación do cartel. ¿Que qué é iso do cartel? Se chega a bo porto xa o veredes máis adiante. Vai depender do ben que no levemos co Photoshop.

E poderiamos contarvos tamén o ben que o pasamos nas festas jinoteganas, pero os virus e bacterias nicaragüenses están experimentndo con nós (bioloxica e tecnoloxicamente falando), así que, recurrindo á piratería, acabou sendo un fin de semana “de cine”.

Para a próxima semana máis, e esperamos que mellor e con máis autores!

Sabela e Raquel

16 oct 2008

Buenas Prácticas. Biodigestores III

Como se había prometido, en esta nueva entrada comentaremos brevemente algunos tipos de biodigestores que se consideraron a la hora de decidir los que serían más adecuados para implementar en las comunidades en las que se actuó.

Hay que recordar que estos biodigestores se implementaron en el proyecto "Apoyo a productores para la realización de buenas prácticas agrosilvopastorales y reducción de áreas degradadas en 4 comunidades de la parte alta de la subcuenca del Rio Viejo (Jinotega, Nicaragua)”. Este proyecto se desarrolló desde septiembre del 2007 hasta septiembre del 2008 con la contraparte La Cuculmeca, y por tanto ya está finalizado.


Las PCR, Sabela y Raquel, que están ahora mismo en Jinotega y que nos comentan sus experiencias en el blog están colaborando con un nuevo proyecto de ESF que se desarrollará entre septiembre 2008 y septiembre 2009 con la contraparte FIDER: "Proyecto Mejoramiento de la Calidad de Vida y Ambiental en 80 familias productoras de la Micro Cuenca de Sasle".


No obstante, durante su estancia en Jinotega nuestras queridas PCR realizarán una visita a los beneficiarios del proyecto "Buenas Prácticas..." y nos comentarán los avances que se han conseguido con esta actuación.
Veremos ahora brevemente los tipos de biodigestores que se consideraron y en un/os post posterior comentaremos la fase de implementación.


Finalmente, cuando las PCR los hayan visto y dispongan de tiempo, nos dirán la situación en la que se encuentran acutalmente.


--> De estructura sólida fija (cúpula fija, chino)
Este reactor consiste en una cámara de gas firme construida de ladrillos, piedra u hormigón. La cima y fondos son hemisféricos y están unidos por lados rectos. La superficie interior está sellada por muchas capas delgadas de mortero para hacerlo firme. La tubería de la entrada es recta y los extremos nivelados. Hay un tapón en la cima del digestor que facilita el limpiado. Se guarda el gas producido durante la digestión bajo la cúpula. Se producen presiones de gas considerables, que crean fuerzas estructurales bastante grandes y que son el motivo de la forma hemisférica de la cima y el fondo del biodigestor.
Hay más de 5 millones de unidades de este tipo construidas en China.
La principal ventaja de esta instalación es su elevada vida útil, que puede llegar a 20 años, siempre que se haga un mantenimiento sistemático.
--> De estructura sólida móvil (cúpula flotante, indio)

Este biodigestor consiste en un tambor, originalmente hecho de acero pero después reemplazado por fibra de vidrio reforzado con plástico (FRP) para superar el problema de la corrosión. Normalmente se construye la pared del reactor y fondo de ladrillo, aunque a veces se usa refuerzo en hormigón. Se recoge el gas producido bajo una bóveda flotante que sube y baja unida a una guía central.
Su principal ventaja es que se puede conseguir una presión constante de gas añadiendo algún peso en la cúpula.


--> De estructura flexible (tubular de plástico)

La alta inversión que exige construir un biodigestor de estructura fija resulta un factor limitante para los pequeños ganaderos de escasos recursos. En América Latina, Asia y África se usa comúnmente un reactor de estructura de plástico (polietileno) flexible.
En este digestor el gas se acumula en la parte superior de la bolsa, parcialmente llena con biomasa en fermentación; la bolsa se va inflando lentamente con una presión de operación baja.


Se seleccionó el modelo flexible tubular plástico porque ofrece las siguientes ventajas:

- Los costos de instalación de los biodigestores plásticos son mucho menores que el establecimiento de otros tipos de biodigestores; como los de cemento. De ahí que la recuperación de los costes tenga lugar en un período más corto de tiempo y su rentabilidad sea mayor.

- Son más eficientes que los biodigestores de cemento, ya que requieren menor volumen líquido para producir una unidad de gas.

- Una vez instalados los biodigestores plásticos son de muy fácil manejo y mantenimiento lo que garantiza una larga vida útil. Según la experiencia, la vida útil de este tipo de biodigestores se puede prolongar más allá de los diez años, bajo buen mantenimiento y cuidado.

- Se ahorra mano de obra, pues la misma persona que atiende el ganado puede atender el biodigestor sin utilizar tiempo extra.

En el presente proyecto se pretendía implementar biodigestores para 20 familias de la zona de actuación. En la mayoría de los casos se trata de pequeños productores, mientras que dos de las familias seleccionadas son medianos productores. Por este motivo la idea inicial era implementar 18 biodigestores pequeños y 2 medianos. Uno de los beneficiarios, mediano productor, sugirió implementar 3 biodigestores pequeños en vez de 1 grande para poder dar servicio a tres familias de jornaleros que trabajan en su explotación. Atendiendo a esta propuesta, finalmente se optó por construir 21 biodigestores pequeños y 1 mediano para un total de 22 familias.


15 oct 2008

Crónicas dende Jinotega II

Despois dunha gran fin de semana voltamos ao traballo. Esta semana é de momento traballo de oficina, para poñernos ao día coa elaboración dos plans de manexo de fincas, que a próxima semana xa faremos soas.
Mañá hai unha capacitación en Sasle e o venres repartiranse as árbores frutais aos 20 beneficiarios que restan.
A fin de semana en León, con gran tormenta incluída, foi moi intensa, subida Cerro Negro, reunión PCRs, Flor de Caña e Las Peñitas, praia e...bueno fallou o sol... non se pode ter todo! Ademais coñecemos a un rapaz vasco, Íñigo, que se converteu no noso compañeiro de viaxe.
Aí vai un video do “descenso” do Cerrro Negro no que Mireia e Sabela... míradeo!



Esta semana é festa en Jinotega, XVII Aniversario da Creación da capital da produción, e como hoxe, en teoría, non se traballaba onte fomos de "vertebración", con regalo incluído e acabamos, como non, arranxando o mundo.















Actividade que repetiremos este venres nun concerto que haberá na cidade e xa vos contaremos algún cotilleo, (eh! Bicos de cores?)

Aquí tedes o “Adiós ríos, adiós fontes” de Jinotega!


JINOTEGA, REGIÓN SOÑADORA
BLANCA ROSA DE UN PRECIOSO VERGEL
SUAVE NIDO DE AMOR Y TERNURA
BELLA TIERRA DEL CAFÉ

DULCE HOGAR CUYO TECHO APRENDIMOS
A QUERER COMO NIDO DE AMOR
PERLAS BLANCAS ENTRE MONTES CAIDAS
MÁS HERMOSA, MÁS QUE EL SOL

JINOTEGA, JINOTEGA REGIÓN DULCE
DE LA PAZ, DE LOS PINOS
LA NIEBLA... BELLA TIERRA SIN IGUAL

YO TE CANTO COMO EL AVE
Y EN TU DÍA MÁS FELIZ
JINOTEGA, JINOTEGA
TIERRA DONDE NACÍ

Poeta Alfredo Alegría

P.D: Ese blog honduras, que non nos manteñen informados. Xavi revisa compromiso PCR!

Crónicas dende Jinotega 1

Nicaragua é incriblemente linda. Tanto as súas paisaxes como as súas xentes.
A semana pasada acompañei a Silvio en dúas ocasións, visitando distintas casas de Sasle, onde teñen xa instaladas as cociñas melloradas. Todos eles comentaban estar contentos con elas porque apuran máis o lume e gastan menos leña, e ademais a casa non se enche de fume como antes. Nesta foto podedes ver a Doña Juana utilizando a súa.


A maioría das casas están feitas con táboas de madeira, unhas en mellor calidade que outras, ás veces con trozos de plástico para tapar os ocos. Na casa de Doña Juana teñen auga potable que lles chegou a través doutro proxecto. Pero esta auga non corre todo o día e teñen que recollela pola noite nun bidón para poder usala. Na outra casa que visitamos, que está a 50 metros desta, nin sequera chega. Con eles estivemos facendo o plan de manexo das fincas. A través da análise que se fai eles mesmos van tomado conciencia dos custos que teñen na súa producción, que é basicamente de subsistencia, encontrando casos nos que incluso teñen pérdidas. Do que se trata é de que identifiquen os problemas que teñen e propoñan posibles solucións (axudados polos técnicos) que lles sirvan para mellorar a súa situación. Con estas análises e propostas eláborase o plan de manexo, individualizado para cada familia.
Aí van algunhas fotos máis das nosas visitas! Vede como de lindo é o lugar e as súas xentes!





10 oct 2008

Dende Nicaragua

Ola a todos!
Pois por fin, aquí estamos, despois dalgunhas idas e voltas de correos conseguimos escribir...Somos Raquel e Sabela, as PCRs en Nicaragua, co proxecto "Fortalecemento das capacidades das comunidades da microcunca do río Sasle para unha xestión sostible dos recursos naturais" (San Rafael e Jinotega).
E,¿por onde empezar? Levamos aquí só 5 días e xa temos tantas cousas que contar...
Polo de pronto dicir que a xente de Fider (a contraparte) nos recibiu moi ben e xa estamos completamente instaladas na súa oficina.
Hoxe foi a terceira visita ás comunidades. Raquel está indo con Carlos, un dos técnicos de Fider, ás da parte alta da cunca (Los Horcones), onde o proxecto se encontra nunha fase máis inicial, e Sabela con Silvio ás da parte baixa (Sasle), onde xa se construíron 40 cociñas melloradas e se repartiron frutais a 40 beneficiarios.
Para desplazarnos ata alí facémolo de "paquetes" nas motos, o que non deixa de ser unha aventura cada día, ben sexa polas chuvias torrenciais, ben porque a moto non acaba de arrancar, ben porque o camiño é tortuoso e está cheo de pedras.O luns xa estaremos completamente equipadas cos nosos "capotes" e botas de goma.
A xente que visitamos é moi hospitalaria, e é posible que máis adiante quedemos nas súas casas uns días.
Como temos problemas para descargar as fotos teredes que esperar ata o luns ou martes para que volos presentemos.
Por hoxe xa nos despedimos, porque temos que madrugar para facer unha longa viaxe ata León, onde nos veremos con Xavi (PCR Honduras) e Mireia.
Para a semana teredes máis novas, detalles e fotos!!!
Raquel e Sabela

LLEGAMOS A LAS 100!!

Síiiii, este es el primer blog esfero que cumple las 100 entradas!!!! Felicidades Cris, has sido la afortunada!!!
Y para celebrarlo y recordar los orígenes, dejo esta "Crónica Nica" que cuenta la transición desde el proyecto de Ordenamiento Territorial hasta el programa que ISF ApD está haciendo ahora en la misma zona y que ha sido su continuación (y que por si no lo sabeis forma parte del mismo programa que ESF Galicia hace en Honduras y ESF Catalunya hace en El Salvador).

Ya son 100, y las que quedan...

8 oct 2008

las PCRs ya están en Jinotega!

Ey!

Nuestras PCR Raquel Rodríguez y Sabela Dávila ya están en Jinotega ... y hoy han ido a visitar las comunidades, así que en breve tendreis nuevas entradas en el blog con información desde el terreno y, seguro, que contado con gran ilusión ...

Bienvenidas a Jinotega!
cris